لێکۆڵینەوەی تەقینەوە
چالاکییە تاوانکاری و تیرۆریستییەکانی ژێرزەوی هەڕەشەیەکی جیدین بۆ سەر ئاسایش و بەرگری هەر وڵاتێک. ئەمڕۆ بەهۆی بوونی ئامرازەکانی کۆنترۆڵ و چاودێری ڕووکەش وەک کامێرا و ڕادار، چالاکییە تاوانکارییەکان دوور لە سنووری بینینی ئەم ئامێرانە، واتە ژێرزەوی، ئەنجام دەدرێن و ئەم هەڕەشە ژێرزەوییانە لە زیادبووندان. تونێلەکانی پەیوەندی کە بۆ قاچاخکردنی ماددە هۆشبەرەکان، چەک و مرۆڤ بەکاردەهێنرێن، لەنێو هەڕەشە ژێرزەوییەکاندا هەژمار دەکرێن. هەروەها، ناسینەوەی کۆگاکانی ژێرزەوی و پەناگەکان کە بۆ شاردنەوەی چەک، موشەک و کەسەکان لێدەدرێن، گرنگییەکی تایبەتی هەیە. ئەم جۆرە چالاکییانە هەموویان لە قووڵایی زەویدا ئەنجام دەدرێن و دوورن لە چاوی مرۆڤ و کامێراکانی ئاسایش. لێدانی تونێل و دروستکردنی کۆگاکانی ژێرزەوی ڕۆژ بە ڕۆژ لە زیادبووندان و هەردوو دامودەزگای ئەمنی و گرووپە دژە ئەمنییەکان بەکاریدەهێنن. دامودەزگا ئەمنی و سەربازییەکان خوازیاری ناسینەوەی ئەم ئامانجانەن تا بتوانن ڕێگری لە چالاکییە تاوانکارییەکان بکەن. بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە ئەم ئامانجانە لە ژێر ڕووی زەویدا جێگیر بوون، گرنگترین ئامرازێک کە دەتوانرێت بۆ ناسینەوەیان بەکاربهێنرێت، ڕێگاکانی جیۆفیزیکن. ڕێگا جیاوازەکانی جیۆفیزیک یارمەتیدەرن بۆ ناسینەوە و دۆزینەوەی ئەم ئامانجانە. بەپێی جۆری ئامانجەکان، ڕێگا جیاوازەکانی جیۆفیزیک بەکاردەهێنرێن. پرکاربردترین ڕێگاکانی جیۆفیزیک بۆ بابەتە ئەمنی و سەربازییەکان بریتین لە: لەرزەنگاری، جیۆئەلەکتەریک، جیۆڕادار و ماگنێتۆمیتەری.
کاتێک کەلوپەلی ماڵ دەلەرێنەوە یان ئامێری دزەکوژ لێدەدات، خەڵک زۆرجار بڕوا دەکەن کە موڵکەکەیان زیانی پێگەیشتووە. ئەمەش دەتوانێت ببێتە هۆی سکاڵای یاسایی کە لە کۆتاییدا دەکرێت ببێتە هۆی ڕاگرتنی پڕۆژە و تەنانەت غەرامەکردن. ئاستی بەرزی ژاوەژاویش دەتوانێت هەڕەشەیەک بێت بۆ تەندروستی و سەلامەتی کرێکاران.
بە بەکارهێنانی ئامێری چاودێری لەرزەنگاری دەتوانرێت ئاستی لەرینەوە، شەپۆلی پەستانی هەوا و ئاستی دەنگ لە شوێنی تەقینەوە تۆمار و پێوانە بکرێت. لەبەر ئەوەی داتای تۆمارکراو نزیکەی دەستبەجێ دەبینرێت، دەتوانرێت چالاکییەکانی تەقینەوە باشتر بکرێن پێش ئەوەی لە سنوورە یاساییەکان تێپەڕن یان پێش ئەوەی ببێتە مایەی نیگەرانی. هەروەها داتاکان تۆمار و پاشەکەوت دەکرێن بۆ بەکارهێنانەکانی داهاتوو یان بۆ بەڵگەهێنانەوە لە دامودەزگا یاساییەکاندا.
ڕێنماییە پیشەسازییەکان و ستانداردەکان بۆ سنووری ڕێگەپێدراوی لەرینەوە و پەستانی هەوا داڕێژراون و بەردەستن. هەر تەقینەوەیەک دەبێت بە جۆرێک ڕێکبخرێت کە توندی شەپۆلی لەرزی و پەستانی دەرئەنجامەکەی لە سنووری ڕێگەپێدراوی دیاریکراو تێپەڕ نەکات. ستانداردە داڕێژراوەکان سنووری ڕێگەپێدراوی لەرینەوە بۆ بیناکان، تاوەرەکانی کارەبا، بۆڕییەکانی نەوت و گاز دیاری دەکەن. ڕێگاکانی جیۆفیزیکی لەم بوارەشدا یارمەتی شارەزایان دەدەن تا بتوانن شەپۆلی لەرزی و پەستانی دەرئەنجامی تەقینەوە لێکۆڵینەوە بکەن. یەکێک لە پرکاربردترین ڕێگاکان بۆ لێکۆڵینەوەی شەپۆلی دەرئەنجامی تەقینەوە، ڕێگای لەرزەنگارییە. ئامێرەکانی لەرزەنگاری شەپۆلی دەرئەنجامی تەقینەوە تۆمار و پاشەکەوت دەکەن. بە لێکۆڵینەوە لە شەپۆلە تۆمارکراوەکان، پارامەترە جیاوازەکان لەوانە توندییان پشکنین دەکرێن و پاشان تێپەڕین یان تێنەپەڕینیان لە سنووری ڕێگەپێدراو دیاری دەکرێت. ئەمڕۆ ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی لەرزەنگاری بۆ تەقینەوەکان کە لە نزیک ناوچە نیشتەجێبوونەکان، تاوەرەکانی کارەبا، هێڵی گواستنەوەی نەوت، شوێنەوارە دێرینەکان و هتد ئەنجام دەدرێن، بووەتە ستاندارد و پێداویستییەک و بە فراوانی بەکاردەهێنرێت.